Kedi Ve Köpeklerde Fizik Tedavi Uygulamalarında En Çok Merak Edilenleri Sizler İçin Derledik
1- Yüksekten düşme sonrası felç kalan hastalarda iyileşme yüzdesi nedir?
Yapılan muayenede hasarlı bölge ve buna bağlı semptomlar incelenir. Gerek görülürse MR gibi ileri görüntüleme tekniklerinden yararlanılır. Omuriliğin bütünlüğünü koruduğu olgularda gerekli görülüyor ise operasyon en kısa sürede yapılmalıdır. Akabinde uygun fizik tedavi protokolü düzenlenerek operasyon öncesi ve sonrası klinik durum değerlendirilip tedaviye yön verilir. Her olgunun iyileşme süreci hasara, operasyonun başarısına ve fizik tedavi + egzersizlerin disiplinli şekilde devamına bağlıdır.
2- Eski (Kronik) olgularda Fizik Tedavi fayda sağlar mı?
Hastalığın tanısı ve mevcut klinik durum mutlaka değerlendirilmelidir. Bir kural olarak düzenlenen medikal tedavi ya da postoperatif tedavi ile eş zamanlı olarak başlanmalıdır. Geç kalınmış olgularda fizik tedavi ile ilgili prosedürler daha zaman alıcıdır. Maddi ve manevi kayıp söz konusudur.
3- Operasyondan ne kadar süre sonra tedaviye başlanabilir?
Operasyon yapılan bölge, operasyonun çeşidi, varsa kullanılan materyal ve uygulanılması planlanan yöntemler başlama zamanını belirler. Kural, Fizik Tedaviye yönlenecek hastanın fizik tedaviyi uygulayacak kişi tarafından en erken dönemde (operasyondan birkaç gün sonra) değerlendirilmesidir.
4- Riskli hasta grupları var mıdır?
- Kardiyopulmoner rahatsızlıklar (bir uzmanca tanısı konmuş ve takibi olan)
- Tümör kaynaklı hastalıklar
- Sistemik hastalıklar
- Agresyon gösteren hastalarda yöntemlerin tamamına yakını riskli olabilmektedir.
5- İdrar ve dışkı kaçırma ya da hiç yapamama Fizik Tedavi ile düzelir mi?
Omurilik hasarının lokalizasyonuna göre hastalar ya idrar ve dışkıyı yapamazlar ya da her ikisini de kaçırarak azar azar yaparlar. Hastada operatifmüdehale yapılsa da medikal tedavi ve fizik tedavi düzenlense de bu organların uyarımında görevli sinirlerin iyileşmesinde yeterli sonuç alınamayabilir. Bu organlar üzerinde etkili özel bazı ilaçlar yurtdışından getirtilebilir ise kullanımı ile istenilen sonuçların alınabileceği bildirilmektedir. Ancak bu her hastada mümkün olamamaktadır.
6- Yürütece bağlı kalan bir hastanın bakımı nasıldır?
Öncelikle hasta yakınlarımız mental olarak bu duruma kendilerini hazırlamalıdır. Hasta için uygun bir yaşam alanı oluşturulmalı ve temel ihtiyaçları günde 2-3 kez karşılanmalıdır. Bazı hastalarda idrar masaj ile dahi boşaltılamayabilir. Böyle durumlarda medikal tedavi düzenlenebilir. Felçli bacakların zamanla atrofisi şekillenir. Bu nedenle sürtünme yaralarına karşı tetikte olmak gerekir. İdrar kaçıran hastalarda bezleme ve arka bacakların- kuyruğun ıslanması tahrişlere zamanla yaraların oluşumuna neden olacaktır. Beslenme yönünden destek alınmalıdır. Yaş mama kullanımı önerilmez. İdrar yolları hastalıklarına yatkındırlar. Bu nedenle belli aralıklar ile biyokimyasal parametreler ve idrar analizleri incelenmelidir.
7- Sadece 1 bacağında felç olan hastada ampütasyon gerekli midir? Düzelme şansı nedir?
Radial ve Fibulerparalizlerde tam felç durumu var ise prognoz (geri dönüş) olumsuzdur. Bu tür hastalarda arthrodez ve tendotranspozisyonları da başarılı değildir. Ancak adı geçen sinir kollarının bir kısmında hasar oluşmuş ve klinik muayene ve EMG çekiminde ileti geçişleri görülüyor ise Fizik Tedavi ve pozisyonlandırıcı aparatlar eşliğinde düzelme kaydedilebilir. Böyle bir hasta sokak hayvanı ise mutlaka sahiplendirilmelidir.
8- Kedimin belinde kırık vardı, ameliyat oldu. Arka bacaklarını hareket ettiriyor ama ayağa kalkamıyor ne zaman düzelir?
Sinir sistemi; merkezi ve periferal sinirlerin uyum içinde çalıştığı kompleks bir yapıdır. Bu uyumun bozulduğu bazı kalıcı hasarlarda istemsiz, kontrol dışı, tik benzeri hareketler görülebilir. Ancak bu hareketler çoğunlukla ciddi bir lezyonu işaret eder.
9- Bugüne kadar gördüğünüz en dramatik Fizik Tedavi hastanız hangisiydi? Durumu nedir?
Sezo, 7 aylık melez bir dişi kedide yüksekten düşme sonucu L5-L6 (bel omurları) hizasında meydana gelen omurga kırığı tespit edilmiş ve operasyonu yapılmış. Nekahat sürecinde çok iyi bakılmış ama arka bacaklardaki felç kalıcı boyuttaydı. Fizik Tedavi amacıyla getirilen hastanın muayenesinde
- Ciddi bir omurilik hasarı (kontrol MRde L6 seviyesinde kopuk görüldü)
- Sol ön bacakta “FlyingScapula” (bazı kas gruplarının yırtılması)
- Diyafram Fıtığı
tespit etmiştik. Bu hastayı yürütece alıştırabilmek, mevcut diğer kusurlarını iyileştirmek için geçen süre nedeniyle biraz zaman aldı.
Terapi, Beslenme protokolü, idrar/dışkı yapımının yönetilmesi ve yürüteç ile aktif yürüyüşler.
Arka bacaklardan birinin ve kuyruğun ampütasyonu gerekiyordu ancak bu kadar talihsizlik sonrası geri kalan operasyonları birkaç ay sonrasına erteledik.
Çok mutlu şekilde taburcu ettik. Sezo, bize çok şey kattı;
- Fizik Tedaviye yönlendirilen hastada çok iyi bir muayene gereklidir.
- Fizik Tedavi sadece var olan cihazları kullanmaktan ibaret değildir.
10- Kedi Ve Köpeklerde Fizik Tedavi Maliyeti nedir?
Uygulanacak olan yöntemler hangileri? Kaç seans uygulanacak? Yardımcı aparatlar ve medikal ürünler gerekli mi? Yürüteç kalıcı mı olacak yoksa kiralanmalı mı?
Tüm bunlara hasta değerlendirilerek karar verilebilmektedir. Kontroller sonrası gereksiz hiçbir durumda hasta tedaviye alınmaz. Düzenlenen tedaviler uzun sürdüğü için hem maddi açıdan zorlanılabilir hem hasta gereksiz sarsılabilir hem de başka bir hasta için kıymetli zaman kullanılmış olabilir.